Polska gospodarka w obszarze high-tech odnotowuje stały wzrost, ale ambicje sięgają znacznie dalej niż obecne wyniki. Choć już w 2025 roku odnotowano 11% wzrost eksportu w sektorze high-tech, dążeniem jest przyspieszenie tego tempa i zwiększenie stopnia uprzemysłowienia Polski, tak by stała się kluczowym ośrodkiem produkcji zaawansowanych komponentów w Europie.
Potrzeba nowych inwestycji i uniezależnienia od Azji
Głównym celem polskiej strategii jest przyciągnięcie nowych inwestycji, które wypełniłyby luki w europejskim łańcuchu dostaw. Wśród najbardziej pożądanych są inwestycje w produkcję półprzewodników, kluczowych dla nowoczesnej gospodarki, przemysłu zbrojeniowego oraz rozwiązań przyszłości, takich jak centra danych (data center), sztuczna inteligencja (AI) i suwerenne serwery AI.
Wyzwania związane z zerwanymi łańcuchami dostaw podczas pandemii COVID-19 uwydatniły potrzebę regionalizacji produkcji. Strategia zakłada, że Europa, a w szczególności Polska, powinna produkować krytyczne komponenty na miejscu, zamiast sprowadzać je z odległych rynków, głównie azjatyckich. Ma to na celu nie tylko zapewnienie stabilności ekonomicznej, ale i zwiększenie suwerenności technologicznej i bezpieczeństwa państwa.
Wyzwania w wyścigu technologicznym: Półprzewodniki i baterie
Choć Polska jest bardziej uprzemysłowiona niż wynosi średnia europejska, sektor zaawansowanych technologii mierzy się z gigantami, zwłaszcza z Azji.
Półprzewodniki
W dziedzinie półprzewodników dominacja Azji, a w szczególności Tajwanu, jest ogromna. Tajwan odpowiada za 90% produkcji najbardziej zaawansowanych chipów i 60% łącznej ich produkcji. Stopień zaawansowania technologicznego, pozwalający na wytwarzanie układów scalonych na poziomie 3 nanometrów (dla porównania: koronawirus ma wielkość ok. 15 nm), jest trudny do nadrobienia.
W związku z tym, w tym obszarze Europa jest zdana na lokowanie produkcji przez zewnętrznych inwestorów. Mimo istnienia firm europejskich i polskich współpracujących w tym sektorze, kluczowe jest przyciągnięcie inwestorów, by uniezależnić się od azjatyckich łańcuchów dostaw.
Inne obszary high-tech
Podobnie wygląda sytuacja w produkcji baterii do samochodów elektrycznych, gdzie zaawansowane produkty w dużej mierze pochodzą z Azji, zwłaszcza z Chin. Jest to wynik nie tylko dostępu do surowców krytycznych, ale i przewagi technologicznej. Istnieją jednak obszary, w których Polska i Europa mają szansę szybko zyskać konkurencyjność. Planuje się wykorzystanie potencjału w produkcji baterii oraz, w przyszłości, magazynów energii. Należy również zwrócić uwagę na problem paneli słonecznych, które w Europie są głównie składane z komponentów importowanych z Azji, co również jest polem do strategicznego rozwoju.
Geopolityka a przyszłość przemysłu
Dążenie do uniezależnienia technologicznego jest ściśle związane z geopolityką. W kontekście sojuszy międzynarodowych, Polsce bliżej jest do współpracy ze Stanami Zjednoczonymi, Japonią i Koreą niż z Chinami.
Lokalizacja zaawansowanej produkcji w Polsce i Europie jest zatem postrzegana jako element szerszej strategii bezpieczeństwa i współpracy międzynarodowej. Inwestycje w przemysł zbrojeniowy i obronny wymagają dostępu do zaawansowanych technologii, które powinny być wytwarzane lokalnie, wzmacniając tym samym suwerenność europejską i polską.